Ölüm Sigortası Nedir?

 

Sigortalının ölümü ile geride kalan hak sahibi durumundaki eş, çocuk, anne ve babanın uğradığı gelir kayıplarının giderilmesini amaçlayan uzun vade sigorta koludur.

 

Ölüm Aylığı İçin Gerçekleşmesi Gereken Şartlar

 

            2008 yılının Ekim ayından sonra ölen sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için ölen sigortalının 1800 prim ödeme gün sayısı ve sadece 4/1-(a) sigortalıları için borçlanılan süreler hariç olmak üzere 5 yıllık sigortalılık süresi ve en az 900 prim ödeme gün sayısı bulunması gerekmektedir. Ayrıca malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken bu aylıkların bağlanmasına hak kazanmış ancak henüz işlemi tamamlanmadan sigortalı çalışması nedeniyle malullük veya yaşlılık aylığı kesilmişken, vefat eden sigortalının hak sahiplerine de ölüm aylığı bağlanmaktadır.

 

Ölüm Sigortasında Hak Sahibi Kimdir?

 

            Sigortalının veya sürekli iş göremezlik geliri ile malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına veya toptan ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, anne ve babasıdır.

 

Ölüm Aylığının Hak Sahiplerine Bağlanabilmesi İçin Gereken Şartlar ve Bilinmesi Gereken Tanımlamalar

 

• Eş: Ölüm tarihinde sigortalı ile Türk Medeni Kanunu’na uygun olarak evlilik bağı bulunan kişidir.
• Çocuklar: Erkek, kız ve malul çocukların 5510 sayılı Kanun veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekir.
  • Erkek çocukların öğrenci değilse 18, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış olması gerekir.
  • Kız çocukların yaşları ne olursa olsun evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanması veya dul kalması gerekir.
  • Malul çocukların Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az %60 oranında yitirerek malul olduğunun tespit edilmesi gerekir.
• Anne ve Baba: Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması durumunda her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması gerekir. Anne ve babanın 65 yaşın üstünde olması durumunda artan hisse şartı aranmaz.

4/1-(b) sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için vefat eden 4/1-(b) sigortalısının kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borcunu ödemiş olması gerekmektedir.

 

 

Ölüm Aylığının Bağlanma Oranları

 

            Ölüm aylığından yararlanan eş, çocuk, anne ve babanın aylıktaki hisseleri farklılık göstermektedir. Hak sahiplerine bağlanan aylıklar toplamı, sigortalının aylığını aşarsa hak sahiplerinin aylıklarında hisseleriyle orantılı olarak indirim yapılır.

Eşe Bağlanacak Aylığın Oranı: Sigortalının dul eşine %50, aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise sigortalı olarak çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde %75 oranında aylık bağlanmaktadır.

Çocuklara Bağlanan Aylıkların Oranı: Ölen sigortalının hak sahibi durumundaki çocuklarına bağlanan ölüm aylığının oranı her çocuk için %25tir.

Anne ve Babaya Bağlanan Aylıkların Oranı: Anne ve babanın her ikisinin de aylığa hak kazanması halinde hisseleri %12,5 sadece birinin aylığa hak kazanması halinde ise hissesi %25 olmaktadır.

 

Ölüm Toptan Ödemesi

 

            Ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması için aranan 900 ve 1800 prim ödeme gün sayısı şartlarının yerin getirilmemesi nedeniyle aylık bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla hesaplanan ölüm toptan ödeme tutarı, sigortalının eşine, çocuklarına, anne ve babasına kanunla belirtilen hisseler oranında paylaştırılır.

 

Evlenme Ödeneği

 

            Evlenme ödeneği sadece kız çocuklarına verilmektedir. Bu nedenle evlenmeleri nedeniyle aylıkları kesilmesi gereken kız çocuklarının talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylıkların iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir. Bu iki yıllık süre boyunca diğer hak sahiplerinin hisseleri aynı kalmaktadır.

 

Cenaze Ödeneği

 

            İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olarak ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum yönetim kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir.

 

 

Eşe Bağlanan Ölüm Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

 

            Bağlanmış bulunan ölüm aylığı eşin evlenmesi halinde evlenme tarihini takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilir. Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığının tespit edilmesi durumunda ölüm aylığı kesilir. Eşin çalışması, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanması, eşe ödenen aylığın kesilmesini gerektirmez.

 

Kız Çocuklarına Bağlanan Ölüm Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

 

            Kız çocuklarına bağlanan ölüm aylığı; çalışması, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanması, yaş şartı aranmaksızın evlenmesi durumlarında kesilir.

 

Erkek Çocuklarına Bağlanan Ölüm Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

 

            Erkek çocuklarına bağlanan ölüm aylığı; çalışması, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanması, öğrenimine devam etmediği takdirde 18 yaşını doldurunca, ortaöğretim görmesi halinde 20 yaşını doldurunca, yüksek öğrenim görmesi halinde ise 25 yaşını doldurunca kesilir.

 

Malul Çocuklarına Bağlanan Ölüm Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

 

            Malul çocuklarına bağlanan ölüm aylığı; çalışmaları durumunda, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanması, yapılan kontrol muayenesi sonucunda Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmediği tespit edilirse kesilir.

 

Not: Malul çocukların evlenmeleri halinde aylıkları kesilmez.

 

Anne ve Babaya Bağlanan Ölüm Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?

 

            Anne ve babaya bağlanan ölüm aylığı; 65 yaşın altında olan anne ve babalarda dosyadan artan hisse kalmazsa, diğer çocuklarından aldığı ölüm geliri/aylığı hariç gelir/aylık alması durumunda, her türlü kazanç ve iradı asgari ücretin net tutarından fazla olursa kesilir.

 

Not: Hak sahiplerinin; ölüm aylığının kesilmesine neden olan sebebin ortadan kalkması halinde müracaat tarihini takip eden ay başından itibaren ölüm aylığı yeniden bağlanır.